Het belang van een testament

Wanneer je overlijdt zonder een testament, bepaalt de wet wie jouw erfgenamen zijn. Dit noemen we de wettelijke erfopvolging. In Nederland is dit geregeld in het Burgerlijk Wetboek. Heb je zelf niets vastgelegd, dan volgen jouw bezittingen en schulden automatisch deze wettelijke verdeling. Dit kan tot verrassingen of zelfs conflicten leiden, zeker als je een complexe gezinssituatie hebt.

Een testament biedt jou de mogelijkheid om zelf te bepalen wie je erfgenamen zijn, wat zij erven en onder welke voorwaarden. Zonder testament worden jouw wensen mogelijk niet uitgevoerd. Denk bijvoorbeeld aan het toekennen van erfdeel aan een goede vriend of het uitsluiten van een familielid. Ook voor het benoemen van een voogd voor minderjarige kinderen is een testament essentieel.

Wie zijn de wettelijke erfgenamen?

De wet kent vier groepen erfgenamen. De eerste groep bestaat uit je echtgenoot of geregistreerd partner en je kinderen. Zijn die er niet, dan komen je ouders, broers en zussen in beeld. Daarna volgen grootouders en uiteindelijk overgrootouders. Als niemand uit deze groepen nog leeft, vervalt de erfenis aan de staat.

De volgorde is dus duidelijk, maar de praktijk is vaak ingewikkelder. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als je gescheiden bent maar nog geen nieuw testament hebt laten maken? Of als je samenwoont zonder geregistreerd partnerschap? In zulke gevallen kan de verdeling van de nalatenschap afwijken van wat je zelf had gewild.

Samenwonen zonder testament: pas op

Als je samenwoont maar niets officieel hebt vastgelegd, heb je wettelijk geen recht op elkaars erfenis. Zelfs niet als jullie al jarenlang een huishouden delen. Wil je dat je partner iets van jou erft, dan moet je dit expliciet regelen via een testament. Een samenlevingscontract kan hierbij helpen, maar biedt niet dezelfde bescherming als een testament.

Kinderen en erfbelasting

Kinderen hebben altijd recht op hun legitieme portie, zelfs als ze zijn onterfd. Dit is het minimale deel waarop zij aanspraak kunnen maken. Wel moeten zij hier zelf actie voor ondernemen, binnen een bepaalde termijn. Daarnaast krijgen kinderen meestal te maken met erfbelasting. Hoe hoog die is, hangt af van de waarde van de erfenis en hun relatie tot de overledene. De vrijstellingen en tarieven kunnen jaarlijks wijzigen, dus het is verstandig om hier tijdig advies over in te winnen.

Wanneer schakel je een erfrecht advocaat in?

Zodra er twijfel of onenigheid is over de afhandeling van een erfenis, is het verstandig om een specialist in te schakelen. Dit geldt zeker bij samengestelde gezinnen, onduidelijke testamenten of schulden in de nalatenschap. Een erfrecht advocaat Groningen kan je bijvoorbeeld adviseren over jouw rechten en plichten in een erfkwestie. Ook bij het opstellen van een testament is juridisch advies waardevol om fouten te voorkomen.

Conclusie

Het erfrecht lijkt op papier eenvoudig, maar de praktijk is vaak complex. Zeker als er geen testament is opgesteld. Wil je zelf bepalen wie wat krijgt na jouw overlijden? Laat dan een testament opstellen. Dit voorkomt veel onzekerheid en conflicten voor je nabestaanden. Het inschakelen van een deskundige kan je helpen om jouw wensen op de juiste manier vast te leggen en latere problemen te voorkomen.